Αγιά |
|
|
|
|
|
Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων |
Ι.Ν. Αγίου Νικόλαου του Κερασά
|
Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου |
Βρίσκονται σε βραχώδη πλευρά του Μαυροβουνίου, σε θαυμάσια τοποθεσία πάνω από το ρέμα Πουρί. Το μεγαλύτερο από τα δύο ασκηταριά έχει τοιχογραφίες του 12ου αιώνα, τις μοναδικές της ευρύτερης περιοχής. Κάτω από τα ασκηταριά κτίσθηκε τον 16ο αιώνα μοναστήρι, από το οποίο σώζεται ο ναός, τοιχογραφημένος στα 1588 και ο διόροφος πύργος. |
Μεγάλη τρίκλιτη βασιλική του 1890, και παλαιότερα μητροπολιτικός ναός της Αγιάς που δημιουργήθηκε από επέκταση παλιού ναού όμοιου τύπου, του 16ου αιώνα. Σώζονται λίγες τοιχογραφίες της αρχικής φάσης στο ιερό με τη χρονολογία 1585, ανάμεσά τους και η σπάνια παράσταση του Ασπασμού των Αποστόλων στη Θεία Κοινωνία, ένα στοιχείο που υπάρχει και στο ναό Γεννήσεως στο Πολυδένδρι. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Νικολάου του Νέου. |
|
|
|
|
Μητροπολιτικός Ναός Αγίων Αντωνίων
|
Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου
|
|
Τρίκλιτη βασιλική με διόροφο νάρθηκα, σύμφωνα με το νεώτερο εκκλησιαστικό ρυθμό της εποχής, που κτίσθηκε το 1857 σε θέση παλιότερου ναού του 17ου αιώνα. Εκτός από τη μνήμη του Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου (4ος αι.), τιμάται επίσης στη μνήμη του Αγίου Αντωνίου του Νέου, που ασκήτεψε στη Βέροια τον 11ο αιώνα..Πανηγυρίζει την 17/1 και την 1/9, οπότε διεξάγεται από παλιά μεγάλη εμποροπανήγυρη και τα τελευταία χρόνια η γιορτή μήλου. Διαθέτει μεγάλη συλλογή εικόνων και άλλων κειμηλίων από πολλούς ναούς της περιοχής. |
Είναι ο μοναδικός ναός της Αγιάς που διατήρησε τη βυζαντινή φάση, όπως δείχνει η ανατολική του όψη και κυρίως το νότιο τμήμα της, με την εναλλαγή λίθων και πλίνθων, τη χρήση οδοντωτών ταινιών και κεραμοπλαστικών κοσμημάτων. Όταν τον 17ο αιώνα ο ναός επεκτάθηκε προς βορρά και μετατράπηκε σε τρίκλιτη βασιλική, οι τεχνίτες μιμήθηκαν και στην υπόλοιπη ανατολική πλευρά τη μορφή της βυζαντινής τοιχοδομίας. Στα νότια προσαρτήθηκε το παρεκκλήσι των Αγίων Αναργύρων, όπως και σε άλλα μνημεία της Αγιάς, και τοιχογραφήθηκε το 1706. Την τελευταία φάση του ναού μαρτυρούν οι τοιχογραφίες του 1749, έργα του γνωστού ζωγράφου Θεοδώρου, που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του κυρίως ναού και έγιναν επί αρχιερατείας του επισκόπου Δημητριάδος Θεοκλήτου. |
|
Ναός Παναγίας |
Ναός Αγίου Δημητρίου |
Ναίσκος Χριστού |
Ναός του 1569/70, που ανακαινίσθηκε το 1860. Ξεχωρίζει η νότια στοά, με τις κυματοειδείς απολήξεις της στέγης, όπως και το λιθόκτιστο κωδωνοστάσιο. Ανάμεσα στα κειμήλια της παλιάς ενορίας ανήκει χρυσοκέντητος επιτάφιος του 1668, αφιέρωμα της κεντήτριας Αναστασίας, που φέρει παράσταση του Επιτάφιου Θρήνου. Σήμερα βρίσκεται στο σκευοφυλάκιο των Αγίων Αντωνίων. |
Είναι μονόχωρος ναός με ξύλινη στέγη, που χρονολογείται στον 17ο αιώνα και φέρει ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες. |
Μικρός ναός του 16ου αιώνα. Εντυπωσιακή η Ανάληψη του Χριστού που έχει ζωγραφισθεί στο νάρθηκα, επάνω από την είσοδο προς τον κυρίως ναό. |
Μεταμόρφωση Χριστού |
Αγιος Αθανάσιος |
Άγιοι Απόστολοι |
Επιμήκης ναός με ξύλινη στέγη και προσαρτημένο στα νότια το παρεκκλήσι των Αγίων Αναργύρων. Ο κυρίως ναός τοιχογραφήθηκε το 1653 και το παρεκκλήσι το 1656. Στο τελευταίο διατηρούνται ενδιαφέρουσες σκηνές από τα θαύματα των Αγίων Αναργύρων. |
Είναι τρίκλιτη βασιλική του 1866, κτισμένη σε θέση παλαιότερου ναού. Εχει σημαντικό ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, προέρχεται από το ναό των Αγίων Αντωνίων. |
Ξυλόστεγος ναίσκος του 16ου--17ου αιώνα, που τοιχογραφήθηκε το 1756 από τον γνωστό Αγιώτη ζωγράφο και ιερέα Θεόδωρο, ο οποίος στη συνέχεια ζωγράφισε πολλές εκκλησίες της Καρδίτσας και της Ελασσόνας. |
Αγία Τριάδα |
Αγία Παρασκευή |
Άγιος Νικόλαος (γνωστός ως Κοινόβιο) |
Βρίσκεται στα βόρεια της Αγιάς και αποτελούσε παλιά καθολικό μονής. Εχει ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες του 1630, ενώ η Φιλοξενία του Αβραάμ στο νάρθηκα χρονολογείται στα 1609. |
Μονόχωρος ναός που κατέστη επιμήκης με διαδοχικές επεκτάσεις. Πρόσφατα βρέθηκε η χρονολογία 1584 σε τοιχογραφία στο νότιο υπέρθυρο εξωτερικά, ενώ μέρος των τοιχογραφιών του ιερού χρονολογούνται στα 1642. Ο ναός είναι κτισμένος πάνω σε βυζαντινά λείψανα, όπως δηλώνει η ανεύρεση παλαιότερα τάφων κάτω από το δάπεδο. Στο ανατολικό του τμήμα υπήρχε μετόχι της μονής Παναγίας της Κύκκου. |
Επιμήκης ναός των αρχών του 18ου αιώνα, που σώζει λίγες τοιχογραφίες. Ανάμεσά τους διακρίνεται η Σωτηρία των Τριών Κορασίδων από τα θαύματα του Αγίου Νικολάου. |